Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP 26)

Στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή COP26 (Conference of the Parties) συμμετέχουν ηγέτες από όλες τις χώρες του κόσμου προκειμένου να βρεθεί άμεσα λύση στην κλιματική κρίση. Η COP26 είναι η 26η «διάσκεψη των μερών» της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα (UNFCCC) και θα πραγματοποιηθεί από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 12 Νοεμβρίου στη Γλασκώβη του Ηνωμένου Βασιλείου σε συνεργασία με την Ιταλία. Κατά τη διάσκεψη, τα μέρη θα εξετάσουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 2 °C –συγκριτικά με τα προβιομηχανικά επίπεδα, ενώ θα ενταθούν οι προσπάθειες για τον περιορισμό της σε 1,5 °C (στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού κατά την COP21).

Κατά τη διάσκεψη της COP26, οι χώρες αναμένεται να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που είχαν πραγματοποιήσει στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού με τους εξής τρόπους:

  • δεσμευόμενες για πιο φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030
  • συζητώντας μέτρα για την προσαρμογή στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
  • αυξάνοντας τη χρηματοδότηση της δράσης για το κλίμα, ιδίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες

Πηγή:
https://www.consilium.europa.eu/el/policies/climate-change/paris-agreement/cop26/#

"For an integrated ESG approach, a company must first and foremost have a robust 'G' to underpin and support long-term and impactful 'E' and 'S' activities"

Christos Megalou
CEO, Piraeus Bank


Η Συμφωνία του Παρισιού απαιτεί από κάθε χώρα να περιγράψει και να κοινοποιήσει τις δράσεις της για το κλίμα μετά το 2020, γνωστές ως NDCs (Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές). Αυτές οι κλιματικές δράσεις μαζί καθορίζουν εάν ο κόσμος επιτυγχάνει τους μακροπρόθεσμους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Τα NDCs ενσωματώνουν τις προσπάθειες κάθε χώρας να μειώσει τις εθνικές εκπομπές και να προσαρμοστεί στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Τα NDCs υποβάλλονται κάθε πέντε χρόνια στη γραμματεία της UNFCCC (Σύμβαση Πλαίσιο των Η.Ε. για την Κλιματική Αλλαγή). Προκειμένου να ενισχυθεί η φιλοδοξία με την πάροδο του χρόνου, η Συμφωνία του Παρισιού προβλέπει ότι οι διαδοχικές NDCs θα αντιπροσωπεύουν μια πρόοδο σε σύγκριση με την προηγούμενη NDC και θα αντικατοπτρίζουν την υψηλότερη δυνατή φιλοδοξία της.

Πηγή:

https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/nationally-determined-contributions-ndcs/nationally-determined-contributions-ndcs


Το Net zero αφορά την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών, όπου οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται και εισέρχονται στην ατμόσφαιρα εξισορροπούνται με την απομάκρυνσή τους από αυτή. Η απομάκρυνση των αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να γίνει μέσω της φύσης, καθώς τα δέντρα παίρνουν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, ή μέσω νέων τεχνολογιών ή αλλαγής βιομηχανικών διαδικασιών. Η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα υπογραμμίζει την ανάγκη για επίτευξη μηδενικών εκπομπών, ζητώντας από τα κράτη να καταβάλλουν φιλόδοξες προσπάθειες ώστε να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των εκπομπών που παράγονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και αυτών που απορροφώντας, μέχρι το 2050.

Πηγή:

https://netzeroclimate.org/what-is-net-zero/

https://www.nationalgrid.com/stories/energy-explained/what-is-net-zero


Το SBTi, είναι μια Πρωτοβουλία μεταξύ των: CDP Index (Carbon Disclosure Project), United Nations Global Compact, World Resources Institute (WRI) και του Worldwide Fund for Nature (WWF). Οι SBT στόχοι (Science-based targets) καταδεικνύουν στις εταιρείες τον βαθμό μείωσης και το χρονοδιάγραμμα που απαιτείται για να μειώσουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG), με στόχο την αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεων που αναμένεται να επιφέρει η κλιματική αλλαγή και κατευθύνοντας τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις προς μια πορεία μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος.

Η πρωτοβουλία Science Based Targets (SBTi):

  • Καθορίζει και προωθεί τις βέλτιστες πρακτικές για τη μείωση των εκπομπών και μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα αναφορικά με το κλίμα.
  • Παρέχει τεχνική βοήθεια και τεχνογνωσία σε εταιρείες που θέτουν στόχους βασισμένους σε επιστημονικά δεδομένα (Science-based targets) σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα για το κλίμα.
  • Διαθέτει μια εξειδικευμένη ομάδα επιστημόνων για να παρέχει στις ενδιαφερόμενες εταιρείες ανεξάρτητη αξιολόγηση και επικύρωση των στόχων μείωσης των εκπομπών τους που οι ίδιες θέτουν.
  • Η Πρωτοβουλία του είναι ο κύριος εταίρος της εκστρατείας Business Ambition for 1,5°C - μια επείγουσα έκκληση για δράση από έναν παγκόσμιο συνασπισμό υπηρεσιών του ΟΗΕ, ηγετών από τον επιχειρηματικό τομέα και την βιομηχανία, που κινητοποιούν εταιρείες για να θέσουν στόχους μηδενικών εκπομπών βασισμένους στην επιστημονική μεθοδολογία του SBTi για μια μελλοντική αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5 °C.

1. Οι παγκόσμιοι ηγέτες που συναντώνται στη Γλασκώβη στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP26 δημοσίευσαν την Τρίτη 2 Νοεμβρίου μια υπόσχεση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών έως το 2030. Αυτή η ημερομηνία, ωστόσο, φαντάζει μακρινή για τους ακτιβιστές που ζητούν άμεση δράση για να σωθούν οι πνεύμονες του πλανήτη.

Πηγή:
100 untries Pledge to End Deforestation at COP26 Backed by $19 Billion - Bloomberg

2. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δημοσίευσε τη δέσμευσή της να συμβάλει, εντός του πεδίου ευθύνης της, στην αποφασιστική δράση των εποπτικών φορέων του χρηματοπιστωτικού συστήματος για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού και τον μετριασμό των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες αποφάσεις της, η ΕΚΤ δεσμεύεται να συμβάλει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού και στις προσπάθειες του NGFS (Network for Greening the Financial System) αναφορικά με τις ακόλουθες δραστηριότητες:

  • Eνσωμάτωση των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα στην παρακολούθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και στην προληπτική εποπτεία των τραπεζών
  • Ενσωμάτωση παραγόντων βιωσιμότητας στη διαχείριση χαρτοφυλακίου
  • Διερεύνηση των επιπτώσεων των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος στο πλαίσιο της αρμοδιότητας της ως εποπτικός φορέας
  • Υποστήριξη στην κάλυψη των υφιστάμενων κενών για δεδομένα που σχετίζονται με το κλίμα
  • Προωθώντας μεγαλύτερη επίγνωση σε αυτό το θέμα, και επιπρόσθετα παρέχοντας τεχνική υποστήριξη και μεταφορά τεχνογνωσίας

Πηγή:
https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/ecb.pledge_climate_change_action211103~6af74636d8.en.pdf?8b1bc8a34bc3780cd41ff9802343d01e

3. Στο πλαίσιο της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP 26), η Τράπεζα της Ελλάδος εξέφρασε τη δέσμευσή της να συμβάλλει στην επίτευξη του Στόχου που περιλαμβάνεται στο άρθρο 2.1(γ) της Συμφωνίας των Παρισίων και προβλέπει ότι οι χρηματοδοτικές ροές θα πρέπει να γίνουν συμβατές με μια πορεία που οδηγεί σε χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και σε μια ανάπτυξη ανθεκτική στις μεταβολές του κλίματος. Η δέσμευση αυτή στηρίζει τη Διακήρυξη της Γλασκώβης του Δικτύου για ένα Πράσινο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα και τη Δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ανάληψη δράσης σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Πηγή:
Δελτία Τύπου (bankofgreece.gr)

4. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν δήλωσε τη Δευτέρα 1/11 κατά τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP26 πως οι χώρες πρέπει να ορίσουν τιμή στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή.

Πηγή:
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/SPEECH_21_5741

5. Τα κράτη και οι επιχειρήσεις δεσμεύονται να στραφούν σε πιο βιώσιμους τρόπους γεωργίας και χρήσης της γης. 45 κυβερνήσεις υποσχέθηκαν επείγουσα δράση και επενδύσεις για την προστασία της φύσης και 95 μεγάλου κύρους εταιρείες δεσμεύτηκαν να είναι «Θετικές για τη Φύση» και συμφώνησαν να εργαστούν για την ανάσχεση και την αναστροφή της υποβάθμισης της φύσης μέχρι το 2030.

Πηγή:
https://ukcop26.org/nations-and-businesses-commit-to-create-sustainable-agriculture-and-land-use/

6. Σύμφωνα με πρώτο σχέδιο απόφασης της Διάσκεψης, τα κράτη θα κληθούν να θέσουν πιο αυστηρούς στόχους για το κλίμα μέχρι το τέλος του επόμενου έτους για να επιτευχθεί η Συμφωνία του Παρισιού (αύξηση μέσης θερμοκρασίας πολύ κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου). Καλεί επίσης τα Ηνωμένα Έθνη να δημοσιοποιούν τη συνολική επίπτωση των σχεδίων των χωρών στην κλιματική αλλαγή. Αυτή τη στιγμή, έτσι όπως έχουν τεθεί οι στόχοι των χωρών, ο πλανήτης βαίνει σε αύξηση θερμοκρασίας 2,7 βαθμών Κελσίου.

Πηγή:
https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-11-10/cop26-draft-calls-for-more-action-to-tighten-climate-goals 

7. Μια ανέλπιστη συμφωνία μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας επιτεύχθηκε δίνοντας νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες ημέρες στο COP 26. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να μειώσουν τις εκπομπές με δράσεις για το μεθάνιο και την αποψίλωση δασών. Θα δημιουργήσουν μια ομάδα εργασίας, που θα συναντηθεί στον επόμενο χρόνο, για να εντείνουν μέσα στην δεκαετία του 2020 τις προσπάθειες αυτές.

Πηγή:
Surprise U.S.-China Climate Deal Breaks Through Superpower Standoff - Bloomberg

8. Ο Επικεφαλής των Ηνωμένον Εθνών δήλωσε ότι στον επόμενο χρόνο θα έχει προτάσεις από ειδική ομάδα που συστήνει για την παρακολούθηση των δεσμεύσεων που γίνονται για μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών (net-zero). Ο Γενικός Γραμματέας δήλωσε ότι θα πρέπει να είναι υπόλογοι –κυβερνήσεις, ιδιωτικός τομέας, κοινωνία των πολιτών- για τους κλιματικούς στόχους που θέτουν.

Πηγή:
UN Chief Antonio Guterres Says Policing of Net-Zero Claims to Take Shape in 2022 - Bloomberg

9. Οι διαπραγματεύσεις της COP 26 στη Γλασκόβη οδηγούνται προς μια τελική συμφωνία, αν και οι τελευταίες στιγμές - όπως πάντα- είναι και οι πιο δύσκολες. Νέα σχέδια απόφασης το Σάββατο πρωί καταδεικνύουν τις μάχες που πρέπει να δοθούν. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δηλώνουν ότι το νέο σχέδιο για εμπορία ρύπων είναι καλύτερο από προηγούμενα αν και αφήνει παραθυράκια. Αν οι διαπραγματεύσεις ολοκληρωθούν με αδύναμους κανόνες αυτό πιθανόν να επιτρέψει σε εταιρείες και κράτη να ρυπαίνουν δηλώνοντας ότι κάνουν αντιστάθμιση ρύπων.

Πηγή:
https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-11-13/big-fights-remain-in-final-hours-at-cop26-in-glasgow

1. Συμφωνία Κίνας - Η.Π.Α.
Η μεγαλύτερη έκπληξη στη Γλασκώβη ήταν η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών με τις περισσότερες εκπομπές. Η συμφωνία δε συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένη δράση, ωστόσο τα καλά νέα είναι ότι πλέον άνοιξε η συζήτηση για το κλίμα εν μέσω της διπλωματικής αντιπαράθεσης.

2. Κανόνες εμπορίας άνθρακα
Οι πολυαναμενόμενοι κανόνες για το διεθνές εμπόριο άνθρακα αποσαφηνίζουν την κατάσταση για τις εταιρείες και εισάγουν μέθοδο τυποποίησης που θα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών. Ορισμένοι ακτιβιστές, ωστόσο, ανησυχούν ότι δεν είναι αρκετά αυστηροί.

3. Δέσμευση για το Μεθάνιο
Περισσότερες από 100 χώρες συμφώνησαν να μειώσουν το μεθάνιο, και για πρώτη φορά στη Συμφωνία υπάρχει και ρητή αναφορά στον όρο μεθάνιο. Η αναφορά δεν είναι δεσμευτική, ωστόσο αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα ότι ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε τις εκπομπές αυτές που είναι πολύ πιο ισχυρές από το CO2.

4. Αναβαθμίστε τα σχέδια
Οι χώρες πρέπει να επιστρέψουν το επόμενο έτος με καλύτερα σχέδια για το κλίμα. Όμως, υπάρχει και μια ρήτρα αποχώρησης.

5. Λεπτομερής έλεγχος
Συμφωνήθηκαν νέοι κανόνες που θα επιτρέψουν ενδελεχή έλεγχο στις αναφορές για τις εκπομπές. Επιτέλους, οι στόχοι για το κλίμα θα πρέπει να είναι συγκρίσιμοι, επιτρέποντας σε όλους να αξιολογούν τι κάνουν οι άλλοι.

6. Πληρώνει όποιος προκαλεί ζημιές
ΠΓια πρώτη φορά, υπάρχει μια αναγνώριση ότι οι χώρες που επλήγησαν από καταστροφικά κλιματικά φαινόμενα θα λάβουν βοήθεια. Υπάρχει συμφωνία για τη δημιουργία ενός σχετικού μηχανισμού - αν και οι ακριβείς λεπτομέρειες και το κόστος πρέπει ακόμα να καθοριστούν με ακρίβεια. Το θέμα αυτό αναμένεται να απασχολήσει την COP27, στην Αίγυπτο το 2022.

7. Αποψίλωση των δασών
Πολλές από τις συμφωνίες που έγιναν στην COP26 απογοήτευσαν την παγκόσμια κοινότητα, όμως η συμφωνία για την αποψίλωση των δασών είχε θετικό αντίκτυπο. Γιατί, σε αντίθεση με ορισμένες από τις άλλες συμφωνίες που έγιναν, στην συγκεκριμένη συμφωνία συμμετείχαν και δεσμεύτηκαν οι βασικοί παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας.

8. Τραπεζικός τομέας
Ο πρώην Διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Mark Carney, ώθησε τις τράπεζες, τους επενδυτές και τους ασφαλιστές, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περιουσιακά στοιχεία ύψους 130 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, να οδηγήσουν τις επιχειρήσεις τους σε απανθρακοποίηση (μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα) μέχρι τα μέσα του αιώνα. Η χρηματοδότηση θεωρείται ένα ισχυρό εργαλείο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, όμως η λίστα των Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων δεν περιλαμβάνει δυστυχώς τις τρεις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, οι οποίες είναι όλες κινεζικές και σημαντικοί χρηματοδότες του άνθρακα.

9. Ο Μαγικός Αριθμός
Οι Συμφωνίες που επιτεύχθηκαν μας οδηγούν (σε περίπτωση που υλοποιηθούν όλες οι δεσμεύσεις σύμφωνα με τον ΙΕΑ, ο οποίος διατηρεί τις αμφιβολίες του) σε μια πορεία μέσης αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,8 βαθμού Κελσίου, παρόλο που ο στόχος είναι η αύξηση να μην ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου. To αποτέλεσμα αυτό, είναι μεν καλύτερο συγκριτικά με την πορεία εξέλιξης πριν από την Σύνοδο του COP26, αλλά εξακολουθεί να απέχει πολύ από το επίπεδο ανόδου που θεωρείται ασφαλές.

Source:
https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2021-11-14/what-the-big-glasgow-deal-really-achieved-cop26-daily